این بحث‌های دختر به‌تره/پسر به‌تره، دختر بامزه‌تره/پسر بامزه‌تره، دختر آروم‌تره/پسر آروم‌تره، دختر جالب‌تره/پسر جالب‌تره، دختر شیرین‌تره/پسر شیرین‌تره و مشابه‌اش، شاید روی بزرگ‌ترها تاثیری نداشته باشه. بزرگ‌ترها خیلی راحت ندیده می‌گیرن و اهمیت نمی‌دن. اما روی بچه‌ها تاثیر داره و تاثیرش می‌تونه بلندمدت هم باشه.

به نظر من این نگاه، با این که شاید هیچ نیت بدی پشت‌اش نباشه، کمی جنسیت‌زده است (البته نظر شخصی منه و شاید خیلی‌ها مخالف باشن). به نظر من مهم نیست صحبت‌های یک‌طرفه‌ی ما در تحسین پسرها باشه یا دخترها. فرقی نمی‌کنه: وقتی داریم بین دو جنس فرق می‌گذاریم و بلندبلند تکرار می‌کنیم (به خصوص جلوی خود بچه‌ها)، داریم تبعیض و جداسازی رو به صورت نامحسوس بهشون یاد می‌دیم. به نظرم داریم بهشون یاد می‌دیم که به صرف جنس‌شون با هم فرق دارن، فارغ از هر ویژگی دیگه‌ای که می‌تونن جدای از جنسیت‌شون «کسب کنن».

به نظر من وقتی به همه‌ی دخترها می‌گیم «چه قدر شما خوشگلی» و به همه‌ی پسرها می‌گیم «چه قدر شما قوی/باهوش هستی»، شاید داریم به آرومی این ایده رو در ذهن‌شون می‌گذاریم که پسرها زشت/کریه‌اند و دخترها چلغوز/خنگ‌اند. قبول دارم که با یک بار و دو بار شنیدن، یک بچه عوض نمی‌شه. اما از اون طرف وقتی بچه یک ورودی رو در تعداد زیاد و از تعداد افراد زیاد ببینه، تاثیر می‌گیره. نتیجه‌اش هم تا حدی می‌شه همون وضعیت‌ای که زنان در دنیای فعلی دارن که هم به ضرر زنان شده و هم به ضرر مردان.

حالا شاید بگیم که شوخی می‌کنیم (و «ول کن بابا حوصله داری» یا «گیر دادی‌ها»). بله، و همون طور که گفتم، بزرگ‌ترها خیلی راحت نادیده می‌گیرن (فوق‌اش به عنوان یک شوخی تکراری). اما بچه‌ها الزامن فرق شوخی و جدی رو متوجه نمی‌شن و همین جمله‌ها رو به معنای واقعی کلمه می‌گیرن. با حرف‌های ما، وقتی به اثرش توجه نکنیم، یک پسر ممکنه ناخودآگاه در پس ذهن‌اش این رو بنشونه که نچسبه یا جالب نیست یا آزاردهنده است و یک دختر هم ممکنه در پس ذهن‌اش این رو بنشونه که که قوی نیست یا قابل اتکا نیست یا هوش کافی نداره.

برای این که صحبت من جور دیگه‌ای برداشت نشه، این‌طور خلاصه بگم:

• صحبت‌های ما، چه به شوخی چه جدی، روی بچه‌ها تاثیر می‌گذاره. تازه در مورد تاثیرش روی خودمون صحبت‌ای نمی‌کنم.
• اگر به دنبال برابری جنسیتی هستیم، یکی از به‌ترین و ساده‌ترین روش‌ها کلام خودمون، به خصوص جلوی بچه‌هاست. این که سعی کنیم تا جای ممکن، هیچ ویژگی‌ای رو (به جز ویژگی‌های فیزیولوژیک)، به صرف جنسیت به هیچ کدوم‌شون نسبت ندیم.

از دست‌شویی کناری صدای صفحه کلید می‌اومد. امان بده سر جدت.

برای روشن شدن گفتگو، فرض می‌گیرم که منظور گوینده این بوده که هیچ بچه‌ای بچه‌ی زیستی خود آدم نمی‌شه (دست کم خیلی وقت‌ها که صحبت از فرزندخواندگیه، این جمله هم گفته می‌شه). به نظرم می‌رسه منظور گوینده این بوده که «تنها بچه‌ای عزیزه که فرزند زیستی بوده باشه».

فرض کنیم p یعنی این که بچه‌ی مورد نظر فرزند زیستیه و q یعنی این که اون بچه عزیزه. جمله‌ی بالا رو می‌شه به شکل زیر نوشت:

if q then p

یعنی اگر بچه‌ای عزیزه، پس اون بچه فرزند زیستی خانواده بوده. به عبارت دیگه، شرط لازم برای عزیز بودن بچه، فرزند زیستی بودنشه. به یک عبارت دیگه، شرط کافی برای فرزند زیستی بودن یک نفر اینه که عزیز باشه.

اما تمام کسانی که تا به الان این جمله رو ازشون شنیده‌ام، دلیل کافی برای این جمله نداشته‌اند. هیچ کدوم تا به حال فرزند غیرزیستی (مثل فرزندخوانده) ندیده بودن (یعنی p~). در ضمن تمام بچه‌های عزیز دنیا رو هم ندیده بودن (البته وقتی دنیای یک نفر کوچیک باشه، ممکنه در همون فضای محدود نمونه‌برداری کنه و نتیجه بگیره). همگی این افراد یک فرزند زیستی دیده بودن (p) که در ضمن اون بچه عزیز هم بوده (q). در واقع نتیجه‌ای که باید می‌گرفتن این بوده (که با توجه به تعداد مشاهدات‌شون، تخمین بدی نبوده):

if p then q

به زبون ساده معنی‌اش این می‌شه: «بچه‌هایی که ما دیده‌ایم (که همگی زیستی هم بوده‌اند)، عزیز بودند»

اگر اشتباه می‌کنم لطفن اصلاح کنین: به نظرم در واقع اشتباه‌شون این بوده که جهت اگر-آنگاه رو برعکس کرده‌اند. اون قدری متوجه شده‌اند که if p then q، اما متوجه نشدن که دارن استدلال رو به شکل if q then p بیان می‌کنن.

مشابه این اشتباه رو زیاد می‌بینم و در خیلی زمینه‌ها می‌بینم که خیلی‌ها جای شرط لازم و شرط کافی رو جا به جا می‌کنن.