اون‌هایی رو که درد و غم مال دنیا دارن، سرزنش نکنین. دست خودشون نیست. زندگی سختی دارن. خیلی سخت….

در چند پست درباره‌ی غم نوشتم. می‌تونین اون‌ها رو این‌جاها بخونین:

– چند خطی درباره ی غم
– اولین مرحله ی برخورد ما با غم: شوکه می شیم، بی حس می شیم، باور نمی کنیم و رد می کنیم
– دومین مرحله ی برخورد ما با غم: آرزو کردن، حسرت خوردن، جستجو کردن
– سومین مرحله ی برخورد ما با غم: احساسات شدید
– چهارمین مرحله ی برخورد ما با غم: یاس و نا امیدی
– آخرین مرحله ی برخورد ما با غم: بازسازی
– چه‌گونه برخورد با غم را به بچه‌ها یاد بدهیم؟

کتابی در مورد فرزندخواندگی مطالعه می‌کردم که فصلی رو به غم و از دست دادن اختصاص داده بود. من هم قسمت‌هایی از اون رو بازنویسی کردم و این‌جا گذاشتم. اما انگیزه‌ی اصلی از نوشتن این پست‌ها این بود که احساس کردم جای کمی مطلب در مورد غم داشتن و ابرازش خالیه (جالبه که در انگلیسی از کلمه‌ی grieve استفاده می‌شه و به نظرم خیلی عبارت گویا و مشخصیه. موفق نشدم براش معادل مناسبی در فارسی پیدا کنم که همون مفهوم رو برسونه). به نظرم رسید که اول خودم و بعد خیلی از اطرافیان‌ام در این زمینه به آگاهی بیش‌تری نیاز داریم.

– خیلی‌ها هستن که مهارت ابراز احساسات در برخورد با از دست دادن رو ندارن (از واژه‌ی مهارت استفاده کردم چون به نظرم نوعی مهارته که باید آموخته بشه).
– از طرف دیگه خیلی‌ها هستن که توانایی همدردی مناسب با کسی که چیزی یا کسی رو از دست داده ندارن و تلاش‌هاشون برای هم‌دردی، به جای این که مفید باشه، به تنش بیش‌تر و ناراحتی بیش‌تر منجر می‌شه.
– از اون طرف هم به مهارت نیاز هست که شخصی که چیزی یا کسی رو از دست داده، بتونه تا حد امکان از پشتیبانی اطرافیان (که یک منبع بالقوه مناسب هست) استفاده کنه.
– مورد آخر این که کسی که از دست داده، باید بتونه در زمان متناسب و معقولی با قضیه کنار بیاد. به نظرم اگر که مراحل بروز غم و ناراحتی به شکل طبیعی و سالم طی نشن، شاهد این خواهیم بود که یک نفر در برخورد با یک حادثه به شکل غیرطبیعی برخورد می‌کنه و مثلا مدت ناراحتی‌اش بیش از اندازه‌ی معمول طول می‌کشه.

خوندن در این مورد خوبه. من اولش به خاطر بچه مطالعه کردم، اما بعد دیدم که خیلی به درد خودم خورد. همین که بدونیم چه جور واکنش‌هایی داریم و چه کارهایی از دست‌مون برمیاد، در شرایط نامساعد کمک می‌کنه.

بچه‌ها برخورد با غم رو از پدر و مادر یاد می‌گیرن. از طرف دیگه خیلی وقت‌ها پدر و مادر در هنگام غم، ناراحتی یا از دست دادن، بچه‌ها رو از دایره خارج می‌کنن که در جریان قرار نگیرن و آسیب نبینن. احتمال داره نظرات مختلفی در این مورد وجود داشته باشه، اما در منبعی که من خوندم، توصیه شده بود که در هنگام ناراحتی، بچه‌ها رو در جریان اتفاقات قرار بدین که به این وسیله برخورد با از دست دادن و غم رو یاد بگیرن.

بچه‌ها محکم‌تر از اونی هستن که پدر و مادرها فکر می‌کنن و توانایی‌شون برای کنار اومدن با این مسایل به‌تر از اونیه که تصور می‌شه. در عین حال سعی کنین بچه‌ها رو بیش از اندازه در معرض شرایط سخت یا واکنش‌های تند قرار ندین، چرا که ممکنه از ظرفیت‌شون فراتر باشه. به عنوان مثال، وقتی کسی از بستگان فوت می‌کنه، اون‌ها رو هم در مراسم شرکت بدین. وقتی شغل‌تون رو از دست می‌دین، اون‌ها رو در جریان این مساله که باعث ناراحتی‌تون شده قرار بدین. به این ترتیب می‌تونن احساسات خودشون رو بشناسن و بروز سالم و طبیعی ناراحتی رو از شما یاد بگیرن.

اگر چنین روشی رو پی می‌گیرین، حتما دقت کنین که بچه‌ها رو به خوبی در جریان قرار بدین که چه چیزی باعث ناراحتی شما شده و بهشون اطمینان بدین که این واکنش‌ها در این شرایط طبیعیه. در ضمن بهشون اطمینان بدین که این اتفاق‌ها تاثیری بر علاقه‌ی شما به اون‌ها نداره و شرایط اون‌ها امن و مطمئنه.

Buscando tesoros en el mar dorado by Marino Castillo

shy little girl by Ubo Pakes

سعی کنین بخش دردکشیده‌ی آدم‌ها رو پیدا کنین و خوب بهش نگاه کنین (یا گوش کنین). دیدن درد دیگران تنفر رو از بین می‌بره.